کشور ایران و کشور عراق

دیروز ساعت 5 بعدازظهر یک موفقیت نصیبم شد. تقریبا توانستم همه سخنرانی طالقانی را که از قرار در نماز

جعمه دانشگاه تهران ایراد شده بود از رادیو گوش کنم. بچه ها آن را بلند گرفته بودند و اتفاقاً جناح بازهای آنها

هم آن موقع نبود که بلافاصله رادیو را خاموش کند!و 

مطابق معمول در سخنان  و مواضع ایت الله های بی انصاف بیشتری نسبت به دیگر رهبران همطرازش در مورد

نیروهای اپوزیسیون وجود داشت .همین طور آنجا که دشمن اصلی را بطور واضع و روشن امپریالیسم آمریکا

امپریالیسم جهان و  نامید و گفت آنها بیشترین استفاده را از تشدید اختلافات فرعی و جنگ های محلی و مرزی

می برند روشن بینی خاص خود را در میان این جماعت روحانی به خوبی نشان داد. و 

با این وصف معلوم است که روح سخنانش به هیچ وجه نمی توانست از جو حاکم بر جامعه مجزا باشد و یا چیزی

برخلاف مجموعه جریان مسلط در خود داشته باشد. و

او هم اشاره کرد که اپوزیسیون نق نق می کند کار مفید و مثبت انجام نمی دهد و الخ صحبت هایش نشان می داد

که گویا برخوردهای مرزی شدیدی اخیرا رخ داده است و به احتمال این برخوردها باید با عراق باشد حکومتی که

باید و حقا باید بیش ایران که به یک حکومتی مذهبی شیعه افراطی منجر شده است در ترس و وحشت باشد. و

انقلاب ایران از دو سو به موقعیت حکومت کنندگان بعثی عراق لطمه وارد می آورد . و

از جهت جنبه عمومی دموکراتیک و ضد دیکتاتوری آن برای یک حکومت استبدادی نیمه فاشیستیمانند حکومت

بعث این موضوع که مردم بی سلاح و بی ارتشی مانند مردم ایران توانستند یک حکومت آمریکائی و انگلیسی

قدرتمند و ریشه دار سرنگون سازند 

البته چنین تأثیری خاص حکومت مرتجع عراق نبوده و حکومت های ارتجاعی مانند کویت و بحرین و شیخ نشین ها

 و حتی پاکستان نیز از این تأثیر بر کنار نیستند . اما انقلاب ایران در عین حال جنبه های تکان دهنده بسیار خاص و

 .به همان اندازه مؤثرتری برای حکومت عراق در بر دارد

اولین جنبه خاص آن موقعیت ویژه جعمیت کشور عراق است. قریب 60 درصد مردم عراق شیعه هستند که به

 ,طور سنتی از علمای شیعه نجف که عموماً ایرانی و یا ایرانی الاصل هستند مانند آیت الله باقر صدر و یا علمایی

  که در ایران هستند, تقلید می کنند. در حالی که تقریباً بعد از پایان استعمار کشور انگلیس که حکومت مستقل 

.عراق آغاز شده است, همواره این اقلیت سنی بوده که حکومت کرده است

اکنون با توجه به نقشی که روحانیت شیعه در حکومت جدید مذهبی ایران بدست آورده است و با توجه به

 ارتباطات ایدئولوژیک و حتی سازمانی ای که بین رهبران مذهبی ایران و رهبران مقیم عراق وجود دارد و

 همین طور با توجه به شدت خفقان و سرکوب فاشیستی در عراق و بدیهی است که از یک طرف نیروهای

 مذهبی شیعه عراق برای تکرار آنچه که در ایران اتفاق افتاده است وسوسه شوند که از حمایت شدید عده

 زیادی از روحانیون و محافل مذهبی ایران که طور شدیدی در وسوسه صدور انقلابشان به کشورهای 

همجوار هستند, برخوردار خواهند بود و از طرف دیگر حکومت دیکتاتوری عراق و در رأس ان آقای 

صدام حسین -پنجه آهنین و روح متحرک سیاسی حزب بعث است که لرزه بر اندامش افتاده است

تأثیر خاص دیگر انقلاب ایران برروی اوضاع عراق همانا مسئله شیعه عراقی است

 معاهده مارس 1975 شاه و صدام حسین - اسفند 1353- در عین آنکه موفقیت عظیمی برای رژیم شاه

 بود و او را از امتیازات برتری نسبت به رقیب عراقی خود در منطقه برخوردار می ساخت اما یک نقطه

 روشن و غیر قابل انکار برای حکومت بعث داشت و آن تضمین حکومت شاه بود که نه تنها دیگر هیچ گونه

 کمکی در به راه انداختن جنگ در خاک عراق از طریق تسلیح بخش های شیعه عراقی و روحانیون ایرانی

 .نخواهد کرد

یکشنبه 7 مرداد 1358

محمد تقی شهرام دفترهای زندان یادداشتها و تاملات در زندان های جمهوری اسلامی ایران